واکسیناسیون؛ مهمترین راهکار کنترل ویروس کرونا/ مانع سوءاستفاده در حوزه طب سنتی شویم
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی قم با اشاره به اینکه همه جای دنیا و در هر کشوری طب سنتی وجود دارد و هیچ شخصی مخالف این موضوع نیست و ما در استان قم دانشگاه طب سنتی داریم اما باید جلوی سوءاستفاده برخی را بگیریم، گفت: از مهمترین عوامل و راهکارهای کنترل ویروس کرونا، واکسیناسیون است.
به گزارش ایکنا از قم، در گزارش قبل در رابطه با امر واکسیناسیون در مقابله با ویروس کرونا پای صحبت تعدادی از شهروندان و افرادی نشستیم که یا به امر خطیر واکسیناسیون اهتمام داشتند و در شرف امر واکسینه شدن بودند یا به ایراد سؤالات و ابهاماتی پرداخته بودند که در این گزارش جهت شفاف‌سازی هرچه بیشتر سراغ ابوالفضل مظفری، رئیس دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی قم رفتیم تا سؤالاتی را که دغدغه مردم بود از وی بپرسیم چراکه جز با گفت‌وگو، شفاف‌سازی صورت نمی‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
- گلایه مسئولان استانی و برخورد جدی با عاملان واکسن هراس
- دلهره‌های تلخ و شیرین مردم از واکسن/ نیاز به روشنگری داریم
ایکنا_ به نقل از رسانه‌های معتبر، آمریکا طی سه روز گذشته در صدر جدول فوت ناشی از کرونا قرار داشت، به نظر شما آیا بیشترین مرگ‌ومیرهای کرونا در آمریکاست؟
ببینید همانطور که مطلع هستید تا الان حدود 219 میلیون کرونایی در دنیا شناسایی شده که موجب مرگ چهار میلیون و 547 هزار و 82 نفر از ابتدای سال 2019 بوده است که اگر به ترتیب جلو بروید مرگ‌ومیر در آمریکا بیشترین مرگ‌ومیر بوده است، البته که امروز مرگ‌ومیرها متفاوت شده است.
ایکنا_ با توجه به اینکه ما یک درصد جمعیت جهان را داریم، آیا این درست است که میانگین مرگ‌ومیرهای ما از متوسط روز بالاتر است؟
اگر به صورت نتیجه‌گیری کلی بخواهیم عرض کنیم که ما یک درصد جمعیت جهان را داریم میزان مرگ‌ومیرهای ما هم باید به همان نسبت می‌بود یعنی یک درصد از مرگ‌ومیرها، ولی ما روزانه بین 500 تا 600 مرگ‌ومیر داشتیم در حالی که ما خودمان را در خاورمیانه نفر اول مطرح می‌کنیم.
حالا همین مرگ‌ومیرها را اگر شما در قم مقایسه کنید تعداد مرگ‌ومیرها باید روزانه به نسبت جمعیت ما نهایت 8 تا 9 نفر می‌بود، اما ما روزانه 30 تا 40 نفر بعضا مرگ‌ومیر داشتیم که خدا را شکر این رقم امروزه کاهش یافته است؛ البته مشخصه کووید این است که پیک بزند و بعد پایین برود هرچند این کاهش به‌دلیل جدی گرفته شدن بحث واکسیناسیون است.
ایکنا_ با توجه به اینکه در حال حاضر تنها راه‌حل جدی برای کاهش مرگ‌ومیرها واکسیناسیون حداکثری است، می‌توانیم بگوییم که مهمترین مشخصه و دلیل مرگ‌ومیرها ناشی از جدی نگرفتن امر واکسیناسیون بوده است؟
از مهمترین عوامل و راهکارهای مقابله با بیماری کرونا، کنترل واکسیناسیون است و مهمترین مشخصه و دلیل میزان مرگ‌ومیرهای ما بحث واکسیناسیون است. چرا؟ چون همه جا ویروس کرونا دلتا رفت، اما ما فقط مرگ‌ومیر در آمار بالایی داشتیم و لازم است که در اینجا سبقه‌ای از کشور خودمان بگوییم؛ در واقع یک زمانی حدود 50 سال گذشته یکی از علت‌های مرگ‌ومیر سنین زیر پنج سال ما بیماری‌های ویروسی و باکتریایی بود و ما جزو چند کشور اول دنیا و پیشگام در تولید واکسن بودیم و قدمت تولید واکسن ما به سال 1299 می‌رسد ولی الان اگر مثلا به کشورهای اطراف نگاه کنیم میزان سل در پاکستان به ازای هر 100 نفر جمعیت 300 نفر است، اما در ایران از هر 100 هزار نفر 13 نفر است چون ما واکسن ساختیم و این بحث کنترل شد، چراکه واکسن سیستم ایمنی بدن را بالا می‌برد.
ایکنا_ با توجه به صحبت‌های شما واکسن، ایمنی بدن را در مقابل ویروس کرونا بالا می‌برد، اگر واکسن کنترل می‌کند پس چرا فرد مبتلا می‌شود؟
اصلا در بحث واکسن صحبت ما سر این موضوع نیست که اگر فردی با گرفتن کرونا در بدنش آنتی بادی تولید می‌شود نباید مجدد به کرونا مبتلا بشود. مگر افرادی که واکسن آنفولانزا زدند دیگر به آنفولانزا دچار نشدند؟! تفاوت در زدن واکسن و عدم استفاده از واکسن در این است که عوارض بیماری را کاهش می‌دهد.
در واقع این اقدام (واکسینه شدن) دو تا حُسن دارد، حسن اول این است که چون سیستم دفاعی بدن ویروس را شناسایی کرده و می‌شناسد همان ابتدا به قولی یقه ویروس را می‌گیرد و نمی‌گذارد ویروس رشد کند یعنی وقتی ویروس در حد چند دانه است پس در نتیجه شانس انتقال به دیگران کمتر می‌شود و دختر من، پسر من، خانواده من، همسرم، مادرم، پدرم بیشتر در امان هستند چون شانس انتقال کمتر خواهد شد. چون سطح ویروس خیلی بالا نیست و خوشه‌ای نیست و رشد نکرده و بدن سریعا به مقابله می‌پردازد چون در بدن من آنتی بادی دارد. این در جهان هم مشاهده شد و اینقدر انتقال زیاد شد به این دلیل که شانس انتقال بالا بود.
شانس انتقال با عدم استفاده از واکسن 8 تا 9 نفر است
به‌طوری که اگر با زدن واکسن شانس انتقال به یک فرد باشد شانس انتقال با عدم استفاده از واکسن 8 تا 9 نفر است. پس ما در مقابل دیگران مدیون هستیم اگر واکسن نزنیم، چون هر فردی که بیمارستان برود و دچار دیگر مشکلات شود ما مقصریم.
حُسن دیگر واکسینه شدن هم این است که وقتی سطح ویروس بالا نرود واکنش بدن خفیف‌تر است، یعنی اگر بدن من ویروس را بعد از هفت روز شناسایی کند به مراتب با تعداد بالاتری از ویروس مثلا 10 میلیارد ویروس مواجه است، پس الزاما واکنشی سنگین می‌دهد؛ وقتی واکنش سنگین باشد این واکنش سبب آسیب به بدن خواهد شد چون دفاع به همان میزان قابل توجه از ویروس است یعنی عوارض اعم از بدن درد و کوفتگی در حد همان تعداد ویروس است و اولین جایی که آسیب می‌زند به ریه است و ریه را خراب می‌کند، لذا اگر ویروس بالا نرود در نتیجه فرد در اثر ویروس کرونا نمی‌میرد.
واکسن کرونا شبیه دیگر واکسن‌هاست
پس در یک جمع‌بندی کلی ما از واکسن نباید بترسیم چون واکسن کرونا شبیه دیگر واکسن‌هاست و اگر ترس از واکسن‌های خارجی دارید می‌توانید واکسن داخلی استفاده کنید، چرا که در بحث تولید واکسن داخلی هم داریم به تولید انبوه می‌رسیم.
نکته‌ای هم باید اشاره کرد این است که اگر افرادی واکسن می‌زنند و حالشان بد می‌شود علت این است که واکسن زدن مثل بازی در زمین فوتبال است، این‌طور نیست که اگر دروازه‌بان خوب باشد و بقیه بازیکن‌ها خوب نباشند آن تیم برنده شود در جامعه هم این مثال صدق می‌کند یعنی جامعه‌ای پیشرفت می‌کند که افراد آن همه همسو باشند.
اگر تا آبان‌ماه افراد واکسینه نشوند ویروس جدید به مراتب کشنده‌تر است
این اخطار کاملا جدی است که اگر تا آبان‌ماه افراد واکسینه نشوند ویروس جدید به مراتب کشنده‌تر خواهد بود چون به مراتب گیرایی بالاتری دارد و مهمترین نگرانی ما همین است که حداقل دو برابر مرگ و میر خواهد داشت، چون این ویروس جدید تاکنون در 50 کشور دنیا رفته و در ایران هم قطعا خواهد آمد هرچند موارد مشکوکی از این نوع در تهران گفته شده است و اگر بیاید فاجعه خواهد شد.
از سال 98 که این ویروس به‌عنوان ویروس منحوس عنوان شد واقعا مرگ‌ومیر در آن سال‌ها خیلی پایین‌تر بود از صد مریض دو مریض بدحال داشتیم الان از صد مریض 30 نفر بدحال هستند و توصیه من این است که حتما واکسیناسیون را همه انجام بدهیم تا آبان‌ماه مدارس، ادارات و دانشگاه‌ها مثل همین کشور همسایه یعنی ترکیه کامل باز شوند.
ایکنا_ علت لختگی‌های خون بعد از استفاده از واکسن در چیست؟
ببینید شما الان آمپول پنی‌سیلین بزنید ممکن است واکنش داشته باشد، یعنی در یک میلیون نفر این اتفاق ممکن است حادث شود. اصلا شما دارویی اعم از سنتی یا صنعتی می‌شناسید که شخصی قسم بخورد عارضه نداشته باشد؟ حتی غذا هم بخوریم ممکن است مسموم شویم حتی نفس که بکشیم اگر شهری دچار آلودگی هوا باشد عارضه کمتر ولی شهری که گرد و غبار و خاک هم داشته باشد بالاخره عارضه‌هایی ایجاد می‌کند؛ اصلا زندگی در این دنیا بدون عارضه نیست که امید داریم آن دنیا جای ما خوب باشد و بی‌عارضه باشد.
پس این دنیا فقط بلاست و منتها باید ضرر و زیان را بر مبنای بد و بدتر بگذاریم که بالاخره ممکن است اگر واکسن بزنید یک در یک میلیون عارضه داشته باشد، خون لختگی ایجاد کند ولی حتی ما از خیابان هم که عبور می‌کنیم ممکن است تصادف کنیم و این همه ما تصادف داریم و مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات رانندگی ولی این باعث شده که ما الان سوار بر ماشین نشویم؟ بالاخره پس بعضی موارد نفع بیشتری نسبت به ضرر دارد. حتی یک چاقو ممکن است دست آدم را ببرد ولی استفاده می‌کنیم. پس بهتر است واقعیات را در مورد واکسن ببینیم.
ایکنا_ آیا ماسک زدن یا نزدن عارضه‌ای برای فرد دارد؟
ببینید شما ماسک بزنید یا نزنید عارضه به این صورت است که در هر دو صورت ممکن است کرونا بگیرید، اما اگر ماسک بزنید یک ویروس می‌گیرید اگر نزنید یک میلیارد ویروس می‌گیرید حالا کدام عارضه بیشتری دارد؟
ماسک، شانس انتقال ویروس را کم می‌کند
شما فرض کنید پنج روز زمان می‌برد تا سیستم دفاعی بدن ویروس کرونا را بشناسد اگر یک میلیارد ویروس وارد بدن باشد عارضه بیشتر دارد یا یک عدد؟ مسلما تعداد کمتر و سیستم دفاعی بدن سریعتر قادر به مقابله خواهد شد و من نمی‌گویم که ماسک جلوی ویروس را کاملا می‌گیرد ولی حداقل شدت را کم می‌کند. یعنی شانس انتقال ویروس به افراد را کم می‌کند و اگر خودتان هم به کرونا مبتلا شوید کمتر آسیب می‌بینید.
ایکنا_ با توجه به اینکه پزشکان بر تقویت سیستم ایمنی بدن نیز تأکید دارند، به نظر شما رعایت چه مواردی سبب مقاومت سیستم ایمنی بدن می‌شود؟
خیلی موارد وجود دارد مثلا گروه آدم‌های با وزن بالا یکی از گروه‌های پرخطر هستند، افرادی که ورزش نمی‌کنند و تغذیه خود را نمی‌کنند چون دچار کمبود ویتامین، پروتئین و ریزمغزی‌ها هستند و در سیستم ایمنی فقط بودن آنتی بادی مؤثر نیست بلکه تجمیعی از این موارد است؛ البته ما در آدم‌های معمولی نیاز به تقویتی نداریم و همین که تغذیه خودمان را انجام بدهیم کافی است، اگر به دلیل گرانی گوشت نمی‌توانیم تهیه کنیم حداقل از حبوبات استفاده کنیم و این کمک‌کننده است.
ایکنا_ بانوانی که باردار یا شیرده هستند واکسن بزنند؟
در زمان شیردهی که مشکلی وجود ندارد و در زنان باردار هم سه ماهه دوم و سوم منعی وجود ندارد چون ویروس یک ویروس مرده است ولی به زنان باردار توصیه می‌کنیم در سه ماهه اول بارداری استفاده نکنند وگرنه خیلی اشکال ندارد.
واکسن‌ها چند مدل هستند و واکسن با مدل ویروس کشته شده مثل واکسن برکت هیچ عارضه‌ای ندارد و حتی افرادی که سیستم دفاعی بدنی ضعیفی هم دارند می‌توانند استفاده کنند.
ایکنا_ آیا واکسن برای فردی که چربی خون، قندخون و فشار خون دارد عارضه‌ای ایجاد می‌کند؟ این افراد واکسن بزنند؟
این افراد چون جزو گروه پرخطر هستند و اگر مبتلا بشوند در معرض آسیب بیشتری هستند، لذا برای دریافت واکسن باید هر چه‌سریع‌تر مراجعه کنند؛ واکسن چون ویروس مرده است و عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند هیچ منع مصرفی هم ندارد. در واقع برکت و سینوفارم از این نوع هستند و آسترازنکا ممکن است سبب لخته خون شود؛ البته در مراکز واکسیناسیون اگر فرآیند واکسینه شدن پنج دقیقه باشد، چهار دقیقه آن پای همین پاسخ به این سؤالات است که افراد دغدغه نداشته باشند.
فردی که علائم دارد تا یک ماه تزریق واکسن را به تأخیر بیندازد
شاید مهمترین منع مصرف واکسن برای اشخاصی باشد که در معرض فرد کرونایی بودند یا اینکه علائم کرونا دارند و اگر فردی آبریزش بینی، بدن درد و کوفتگی دارد باید یک ماه صبر کند و اگر شخصی ناقل است اما علائمی ندارد توصیه ما این است که دو هفته صبر کند و عمدتا افرادی که واکسن زدند و دچار مشکل شدند سر این قضیه بوده است.
ایکنا_ با بازگشایی مدارس میزان ابتلای کودکان به کرونا چه میزان است؟
وقتی از یک خانواده که یک یا دو فرزند دارد و کل خانواده واکسینه شدند و معلم‌ها واکسینه شدند دیگر مشکلی نخواهد بود.
ایکنا_ آیا شخصی که دز اول واکسن را زده اما در بین دو دز به کرونا مبتلا شده و باید یک ماه صبر کند، اثر دز اول از بین نمی‌رود؟
نگران این مطلب نباشید، چون اولا ما مجبوریم تأخیر بیندازیم و دوم اینکه ممکن است مجبور شویم تا دو الی سه سال هر شش ماه واکسن را تجدید کنیم تا ویروس ریشه‌کن شود و شبیه ویروس سرماخوردگی؛ همین کاری که در سیستم بهداشت انجام دادیم و دز سوم یا دز تقویتی را زدند، بنابراین خیلی نگران این مطلب نباشید که کارایی‌اش را از دست می‌دهد. چون شاید یک مقدار کارایی‌اش کم شود ولی با زدن دز سوم این مشکل مرتفع می‌شود.
ایکنا_ افرادی که دز اول را دریافت کردند دز دوم را می‌توانند زودتر از موعد مقرر دریافت کنند؟
ببینید کارخانه‌ای که این واکسن را ساخته است تنظیمات این واکسن را به نحوی انجام داده است که اثر بعد از دریافت دز دوم باشد پس اگر همین موارد را رعایت کنیم بهتر باشد.
ایکنا_ شباهت و تفاوت واکسن‌های ایرانی با دیگر واکسن‌ها در چیست؟
یکسری واکسن‌ها به‌طور مستقیم در بدن سبب تولید آنتی بادی می‌کنند و یکسری مثل واکسن ایرانی ویروس مرده هستند که وقتی ویروس مرده تزریق می‌شود بدن فکر می‌کند ویروس زنده است و سریع واکنش نشان می‌دهد و آنتی بادی می‌سازد و آنتی بادی باعث می‌شود بدن در مقابل ویروس کرونا مقاوم شود و میزان تولید ویروس در بدن کاهش پیدا می‌کند.
ایکنا_ چرا در بیمارستان داروهایی به بیماران داده می‌شود که به قول وزارت بهداشت هیچ تأثیری در درمان ندارد و تأثیرات سوء دارد؟
من مقاله‌ای دیدم که مخارج درمان را با واکسیناسیون مقایسه کرده بود که هزینه درمان 150 برابر واکسیناسیون بود ضمن اینکه خیلی افراد در بیمارستان نمی‌میرند ولی دچار عارضه می‌شوند و مثلا فرد تا آخر عمر نفس تنگی می‌گیرد؛ حالا در مورد کرونا هم چون قدمتی ندارد و دارویی که مقاومت کند صد درصد وجود ندارد و اگر دارویی داده می‌شود از شواهد موجود است؛ ولی یک نکته مهم این است که تأثیر دارو به زمان تزریق دارو بستگی دارد، اینکه به چه مریضی و با چه مشخصاتی و چه زمانی دارو می‌دهیم؛ چون در هفته اول تکثیر بیماری و در هفته دوم مقاومت بدن و در هفته سوم عارضه التهاب را شاهدیم که اگر به موقع به فرد داروی مناسب بدهیم مؤثر خواهد بود.
در درمان بیماری کرونا باید همه جوانب را ببینیم
در واقع بیماری کرونا به‌گونه‌ای نیست که با تک تیرانداز شکار شود و نیاز به شکار با تفنگ‌های شکار پرنده دارد یعنی تفنگی که چند تیر دارد مثل ساچمه؛ بنابراین در بیماری کرونا باید این‌طور برخورد کرد که همه جوانب را باید با هم ببینیم که کاری تخصصی است.
البته الان از هر 100 نفر کرونایی که مراجعه می‌کنند 50 نفر علامت ندارند ولی دیگران را مبتلا می‌کنند و از آن دسته از افراد که علامت دارند 80 درصد دچار بیماری خفیف هستند و 20 درصد باید درمان بشوند و یکی از مشکلات ما انتقال ویروس است که آن 80 درصد که نباید بیرون بیایند داخل داروخانه، مطب، رادیولوژی و آزمایشگاه می‌آیند و این سبب ادامه‌دار شدن انتقال ویروس می‌شود، در حالی که اگر در صورت داشتن علائم سه روز در خانه بمانیم و در صورت بروز علائم پرخطر مثل بالا بودن تب، عرق ریزه زیاد و تنگی نفس مراجعه کنیم این سبب کاهش انتقال ویروس است.
ایکنا_ آیا این درست است که طب نوین راه را بر طب سنتی بسته است؟
نمی‌دانم چرا این تقابل وجود دارد، اصلا نیازی به این تقابل وجود ندارد. همه جای دنیا و در هر کشوری طب سنتی وجود دارد. از کشورهای شرقی تا خاور دور و نزدیک و آمریکا و آفریقا و این قابل قبول است؛ ولی نیاز به سیستماتیک شدن دارد تا جلوی سوءاستفاده گرفته شود؛ ما باید از طریق علمی پیش برویم چون هیچ شخصی مخالف این موضوع نیست و ما در استان قم دانشگاه طب سنتی داریم اما باید جلوی سوءاستفاده را بگیریم.
ایکنا_ چرا طب نوین ما مقلد نسخه‌های سازمان بهداشت جهانی است؟
اصلا اینجوری نیست، سازمان بهداشت جهانی بالاخره یک نهاد مستقلی است و شاید بگویید که وابسته به آمریکا است، ولی ما کاری به آن نداریم چون ما کاری را انجام می‌دهیم که باید و لازم است و الان داخل کشور هر دارویی بیاید تا کار علمی روی آن نشود و خودمان در میان مردم کارآزمایی‌های لازم را انجام نداده باشیم تجویز نمی‌کنیم و دارویی هم که وارد ایران می‌شود تا از سازمان بهداشت جهانی مجوز نگیرد و جوانب را بررسی نکند تزریق نمی‌شود و از این جهت اصلا نگرانی وجود ندارد.
گفت‌وگو از هدی‌سادات چاوشی
انتهای پیام
