منشأ دلدادگی مومنین نسبت به امام حسین(ع) لطف ویژه خداوند است
استاد حوزه و دانشگاه گفت: بر اساس آیات و روایات باید منشا این خیزش عاطفی اعجاب‌انگیز و این بی‌قراری فراگیر آزادگان جهان نسبت به حسین(ع) را لطف ویژه خداوند به حساب آورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی اکبر حسینی در گفتگو با خبرنگار ایکنا از قم، اظهار کرد: جهان تشیع هر سال در آستانه اربعین سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع) و در تکاپوی برگزاری حماسه‌ی شورانگیز و بی‌مانندی است که در طول تاریخ بی‌سابقه است.
وی با بیان اینکه برخی خبرگزاریهای پرمخاطب جهانی راهپیمایی روز اربعین از نجف به کربلا را در ردیف بزرگترین و پرجمعیت‌ترین مراسم مذهبی در جهان می‌دانند، افزود: تحلیل رخداد با شکوه اربعین و درکِ ژرفا و عظمت آن به‌سادگی میسر نیست.
وی بیان کرد: انگیزه‌های رایج بشری مانند: پاسداشت یک رفتار انسان دوستانه، یادمان یک اسطوره ملی و مذهبی، بزرگداشت ملیت، قوم، قبیله و مانند این‌ها هرگز نمی‌تواند آئینه تمام نمای این شور و هیجان و این عظمت و شکوه وصفناپذیر باشد، چنانکه، باورهای دینی و دلدادگی‌های مذهبی نیز نمی‌تواند این شوق و بی‌قراری میلیونی را توجیه و تفسیر کنند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن گفت: تنها تحلیل پذیرنده آن‌گونه که در برخی روایت نیز به آن اشاره شده، آن است که اعتراف کنیم، این محبت‌پایدار، فناناپذیر و فزاینده و این دلدادگی اعجاب‌انگیز نسبت به حضرت‌عشق، تابش نوری است که از سوی خداوند در جان دوستداران حسین(ع) تابیده و جام وجودشان را از محبت به حسین سرشار کرده است.
وی ابراز کرد: در سخنی از امام صادق(ع) که نقل روایتی اعجازگونه، از رسول گرامی اسلام(ص) است می‌خوانیم که«اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤمنینَ لا تَبْرُدُ اَبَداً با شهادت حسین(ع)، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤمنان دمیده شده که هرگز سرد و خاموش نمی‌شود» که در این گزاره به مثابه معجزهای از زبان رسول اکرم(ص)، ماندگاری رخداد بزرگ نهضت عاشورا و جانفشانی حسینی و یاران با وفای آن پیش گویی شده است.
تلاش‌های نافرجام برای تخریب بارگاه امام حسین(ع) در طول سالیان متمادی
حسینی گفت: بارگاه سومین امام شیعیان، در سال 65 هجری قمری به دست مختار بن ابوعبید ثقفی بنا نهاده شد، این بارگاه بارها و در سال‌های متمادی با حملات تخریبی افراد و گروه‌های مختلف مواجه و مجددا بازسازی و ترمیم شده است؛ پس از دفن پیکر پاک اباعبدالله و یارانش در کربلا توسط قبیله بنی اسد در سال 61 ق، تا تاریخ ۱۴۲۸ق. بیش از بیست و پنج بار تخریب، بازسازی، ترمیم و گسترش فضای حرم آن حضرت گزارش شده است و در طول تاریخ شاهد تلاش‌های فراوانی از سوی مستکبران برای تخریب مرقد تندیس ایثار و فراموشی نام و یاد حسین هستیم، به رغم جدیت و قاطعیت دشمنان حسین(ع) برای نابودی آثار مرقد اباعبدالله(ع) و زدودن آثار این رخداد پر رمز و راز، همه آن تلاش‌ها نافرجام مانده است.
وی عنوان کرد: پس از شهادت مظلومانه اباعبدالله الحسین(ع)، یزید که خود را فاتح بلامنازع کارزار کربلا می‌‌پنداشت، با یاوه‌سرایی مستانه، در رویای پنداری موهوم، کار حسین(ع)، پیامبر(ص) و اسلام را برای همیشه تمام شده می‌انگاشت.
استاد حوزه با بیان اینکه سه خلیفه عباسی، منصور، هارون و متوکل هر یک برای تخریب بارگاه اقدام کرده‌اند، افزود: مهم‌ترین و معروف‌ترین تخریب به‌دستور متوکل صورت گرفت که با دستور متوکل یکی از مستبدترین و جنایت‌کارترین خلفای عباسی در سال 236 یا 237 هجری کربلا با خاک یکسان می‌شود؛ در نگاه او زیارت اباعبدالله الحسین(ع) جرمی نابخشودنی است و مسافران کربلا و زائران کانون محبت حسین(ع)، مستحق مرگ و سخت‌ترین شکنجه‌ها هستند.
وی ادامه داد: در سال 1801 میلادی در ادامه دشمنی با امام حسین(ع)، بار دیگر وهابی‌ها می‌کوشند تا نام و یاد ایشان و کربلای عشق را از صفحه تاریخ پاک کنند، یورش وهابیون به کربلا با چنان خشونت و قساوتی همراه بود که از آن به عاشورای دوم تاریخ یاد شده است.
وی اضافه کرد: بر اساس گزارش برخی مقامات عالی رتبه سیاسی عراق، نابودی کربلا و تبدیل آن به بیابانی بی‌نام نشان، از رویاهایی بود که صدام حسین در سر می‌پروراند، رویایی که با مقاومت مظلومانه شیعیان عراق با نام انتفاضیه شعبانیه بر باد رفت.
اعتلای نام امام حسین(ع) مصداق آیه قرآن است
حسینی بیان کرد: اعتلای نام و مرام حسین(ع)، جذابیت فزاینده کربلا و محبوبیت آفریننده نهضت عاشورا و ثبت بیشترین حضور شیفتگان ایشان در اربعین حسینی در کربلای معلی، در طول تاریخ به ویژه در سال‌های اخیر ترجمه و تفسیر این آیه قرآنی است که«يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ یعنی مىخواهند نور خدا را با دهانهاى خود خاموش كنند؛ و حال‌آنکه خدا نور خود را به کمال میرساند، هر چند خوش‌آیند کافران نباشد» (صف/61: 8) و مضمون این آیه در سوره توبه، آیه 32 تکرار شده است، این پیشگویی قرآن در برخی سخنان پیشوایان معصوم نیز انعکاس یافته است.
وی گفت: تحقق این پیشگویی قرآنی، در عصر عاشورا، در مجلس یزید، در زمان متوکل، در دوران اقتدار وهابیان، در عصر دیکتاتوری صدام، تنها برای مومنان حقیقی باورپذیر بود، براساس این پیشگویی قرآنی پیشوایان معصوم، در فرازی از زیارت اباعبدالله(ع) در نیمه شعبان، زادروز ولادت آخرین امام زمان(عج)، منجی آسمانی، آموخته‌اند که امام حسین(ع) را با این واژه‌ها یاد کنیم «وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ نُورُ اللَّهِ الَّذِي لَمْ يُطْفَأْ وَ لا يُطْفَأُ أَبَداً؛ شهادت می‌دهم که، حسین، تو، آن نور الهی هستی، که هرگز خاموش نشد و تا ابد خاموش نخواهی شد» و نیز به ما آموخته‌اند که در هنگام نجوا با امام زمان(عج) خود او را با نامِ نور خدا، یاد کنید.
این حرارت و عشق نسبت به امام حسین(ع) لطف ویژه و معجزه‌گونه خداوند است
استاد حوزه ابراز کرد: در سال‌های نزدیک درباره محتوا و اسناد این حدیث «اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤمنینَ لا تَبْرُدُ اَبَداً»، پژوهشی ژرف انجام گرفته است، پژوهشگر، دستاور تحلیل خود را این‌گونه بیان می‌کند که یافته این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه‌ای در واکاوی حدیثِ نشان می‌دهد هرچند سند حدیث، بر پایه وثوق مخبری، ضعیف ارزیابی می‌شود اما محتوای آن، نه تنها همسو و هماهنگ با معارف قرآن و سنت معصومان بوده بلکه گویای معجزهای است که امروز به‌وضوح شاهد تحقق آن هستیم و نشان از ارتباط گوینده این حدیث با منبع علم غیبی الهی دارد.
وی گفت: بر اساس آیات پیش گفته، مضمون روایات و فرازهای بازگو شده از زیارت‌های معصومان، باید منشا این خیزش عاطفی اعجاب انگیز و این بی‌قراری فراگیر آزادگان جهان نسبت به حسین(ع) را لطف ویژه خداوند به حساب آورد.
وی عنوان کرد: گزارش‌ها حاکی از آن است که هر ساله خیل عظیمی از دلدادگان اباعبدالله(ع) از سراسر جهان در ایام اربعین حسینی به سوی کربلا می‌شتابند؛ مشتاقان حسین(ع) براساس سنتی رایج و پایدار میان شیعیان عراق، می‌کوشند تا چند روز بیش از اربعین خود را به نجف برسانند و از آن‌جا رهسپار کربلا می‌شوند تا در روز اربعین خود را به صحن سرای مرقد تندیس توحید و روح ایثار و یاران با وفای حسین(ع) برسانند.
حسینی با بیان اینکه بسیاری از این جمعیت عظیم، بر اساس سنت کهن مذهبی این مسیر هشتاد کیلومتری را با پای پیاده طی می‌کنند، افزود: برخی مخالفان و معاندان بر این پندار باطل بودند که در ایام کرونا و گسترش جهانی این ویروس منحوس، شعله‌های اشتیاق زیارت اربعین فرونشیند؛ اما این رویای پوچی نیست که بی‌فرجام ماند و سیل عاشقان، بی اعتنا به پیامدهای ناگوار این بیماری رهسپار کربلا شدند و در سال‌های اخیر شاهد تکرار معجزهای دیگر درباره زوار امام حسین(ع) و مصونیت رازآلود عاشقان اباعبدالله(ع) از این بیماری مسری هستیم.
وی اضافه کرد: به‌رغم تجمع 14 میلیونی زائران در اربعین سال گذشته، 17 مهرماه 1399، این عبارت حیرت‌آور سرتیتر برخی رسانه‌های پربازدید مانند تسنیم شد: «فوتی‌های کرونا در کربلا و نجف، پس از اربعین امسال تقریبا صفر بوده است»؛ این در حالی است که پیش از برگزاری مراسم اربعین امسال، بسیاری از رسانه‌ها، ایجاد موج وحشت از حضور میلیونی زائران حسینی در عراق را در دستور کار خود قرار داده بودند و دائماً از پیش‌بینی وضعیت غیرقابل کنترل کووید19 در روزهای پس از اربعین و وقوع فاجعه انسانی خبر می‌دادند.
چرایی اهمیت اربعین
استادحوزه و دانشگاه در خصوص چرایی اهمیت اربعین تصریح کرد: از امام حسن عسگری(ع) درباره ویژگی‌های مومن آمده است که نشانه مومن پنج چیز است که یکی از آنها خواندن زیارت اربعین است و این ویژگی می‌تواند یکی از عوامل توجه به اربعین باشد.
وی بیان کرد: آنچه نمی‌توان انکار کرد شوق فراگیر مردم جهان به ویژه تشیع و شیعیان عراق و ایران برای حضور در مراسم اربعین است؛ به هر حال نمی‌توان به سادگی توجیه کاملی از این حادثه داشت اما آنچه انکارناپذیر است، شوق فراگیر مردم جهان به ویژه تشیع و شیعیان عراق و ایران برای حضور در این مراسم و فزونی و فراگیری این اشتیاق در سراسر جهان است؛ در آستانه اربعین حسینی، جمعیت عظیمی خود را به نحف اشرف می رسانند؛ در حالی‌که گروه بی‌شماری نیز در حسرت حضور در این راهپیمایی شوارنگیز اشک می‌ریزند و از محرومیت حضور در همراهی با این کاروان محزون‌اند و حضور در این مراسم را آرزو می‌کنند.
استاد حوزه گفت: در آستانه اربعین حسینی، عده زیادی روزهای پیش از اربعین خود را به نجف اشرف می‌رسانند؛ این روزها در کوچه و خیابان با هر کس مواجه شوید یا عازم نجف است و یا حسرت رفتن دارد و برای محرومیت خود از حضور در راهپیمایی تأسف می‌خورد و حضور در این مراسم را آرزو می کند؛ این اشتیاق فراگیر و گسترش آن، داستان ساده ای نیست، در توجیه این اشتیاق در برخی روایات آمده است؛ خداوند متعال محبت حسین(ع) را در دل مومنین قرار داده است.
وی افزود: براساس گزاره‌های قرآنی و یافته‌های روانشناسی، ایمان به خدا و شوق نسبت به خوبی ها در سرشت همه انسان‌ها وجود دارد. ایمان یعنی عشق به خدا و عشق به همه زیبایی‌هاست؛ حسین از آن‌رو قبله امال مومنان است که شخصیت، رفتار و گفتار او برترین تجلی انسان مومن و موحد است؛ در روایت براین نکته تأکید شده است که محبت حسین(ع) در دل مومنان قرار گرفته است؛ یعنی آنچه زمینه ساز محبت به حسین شده است، ایمان به خدا و عشق به خوبی‌ها است.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: بنابراین باور داشتِ عظمت حسین و اشتیاق و بی‌قراری نسبت به آن حضرت، برخاسته از درک عمیق از نقشی است که شخصیت حسین در پیدایش ایمان و بالندگی آن در قلب مومنان دارد. در روایت آمده است، این محبت در دل مومنان وجود دارد؛ یعنی آنچه زمینه ساز بروز محبت به حسین(ع) شده است، ایمان به خدا است و باور داشت عظمت حسین(ع) و محبت قلبی به آن حضرت به مفهوم درک نقشی است که شخصیت حسین(ع) در پیدایش ایمان و بالندگی آن در قلب مومنان دارد، بنابراین ارتباط محبت آمیز مومنان با امام حسین(ع) حکایتی ویژه‌ای از ایمان به خدا است.
حسینی، نهضت عاشورا را اقدامی بهنگام برای تداوم اسلام و تداوم نقش تربیتی پیامبراکرم(ص) دانست و افزود: راز ماندگاری این رخداد تاریخی را باید در قداست، طهارت، پاکی، اهداف متعالی، انسانی و تاثیر شگرف آن جستجو کرد.
وی با اشاره به نقش تربیتی و هدایتی حسین (ع) گفت: پیامبران واسطه‌های خداوند برای ابلاغ تربیت وهدایت الهی به انسان ها هستند؛ با بعثت پیامبر اسلام آخرین فرستاده الهی، کامل‌ترین نسخه هدایت آسمانی به انسان ارائه می شود و آن حضرت در زمان حیات خود تمام سعی خود را برای هدایت انسان بکار می‌گیرد؛ بدیهی است که از سوی آن حضرت برای صیانت از دستاورد رسالت، اقدامات صوردت گرفته و تمهیداتی فراهم آمده است.
حسینی گفت: بر اساس مبانی تشیع و اسناد تاریخی و منابع اسلامی، جانشینی علی و فرزندانش، از سوی پیامبر (ص) عمل به امر الهی و مهم‌ترین اقدام رسول برای تداوم حیات اسلام است؛ چنانچه برای تحقق این هدف تمهیداتی نیز انجام شده است و از جمله این تمهیدات رابطه‌ای است که رسول(ص) با حسین(ع) دارد و در گزاره‌های اسلامی نسبت و ارتباطی ویژه‌ای میان پیامبر اعظم و امام حسین حکایت شده است.
وی افزود: در این گزاره‌ها پیامبر بارها از محبت وافر خود به حسین(ع) سخن گفته است و آن حضرت را مشعل‌دار هدایت و کشتی نجات خوانده است و بارها در گفتار و رفتار بر این نکته تأکید کرده است که «حسین از من است و من از حسینم.»
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن بیان کرد: اگر براساس یک اصل خردپذیر و مبتنی بر اصول و مبانی قرآنی، گفتارها و رفتارهای پیامبر را در راستای اهداف تربیتی آن حضرت تفسیر کنیم، نمی‌توان توجه فراوان رسول(ص) به حسین(ع) را تنها بروز عشق و عاطفه پدرانه دانست؛ بدیهی است که این توجه از منظر تربیتی و در راستای تحقق رسالت الهی بوده و با این تفسیر، مفهومی مناسب خواهد یافت.
وی ادامه داد: با این توضیحات اصلی‌ترین دلیل این توجهات، را باید عمل به امر الهی و معرفی حسین(ع) به جهان اسلام و یادآوری نقش خطیری دانست که آن حضرت در برهه‌ای از تاریخ برای تداوم حیات اسلام به عهده دارد و نهضت عاشورا در حقیقت ایفای این نقش است که در زیباترین نوع ممکن انجام می‌گیرد.
گفت‌وگو از الهام حلاجیان
انتهای پیام
