ناسازگاری فمینیسم با جامعه ایرانی

به گزارش ایکنا؛ سمیرا سادات محمدی، پژوهشگر حوزه زنان در یادداشتی که برای انتشار در اختیار خبرگزاری ایکنا قرار داده است به موضوع ناسازگاری فمنیسم با جامعه ایران پرداخته است. در متن این یادداشت آمده است.

 

ورود جنبش‌های فمینیستی و نهضت دفاع از حقوق زنان در جامعه ما پدیده‌ای متأخر و مربوط به سده اخیر است که پس از وقوع انقلاب اسلامی و در زمان حاضر نیز این جریان به صورت پر رنگ‌تر به فعالیت خود ادامه می‌دهد. جنبش فمینیسم در ایران را می‌توان شاهد مثالی برای عدم تطبیق یک پدیده اجتماعی غیر بومی با وضعیت بومی یک جامعه دانست. فمینیسم در کشور ما بدون توجه به شرایط متفاوت ما با غرب و به صورت عجولانه و دست و پا شکسته‌ای به وجود آمد. وقتی به این پدیده در جامعه خود نظر می‌کنیم تفاوت بنیادی و عمیقی که منجر به قلب ماهیت غربی آن و تطبیق آن با شرایط بومی کشور ایران اتفاق افتاده باشد را نمی‌بینیم تا جایی که به راحتی می‌توان ادعا کرد نسخه تجویز شده فمینیستی برای جامعه ایران دقیقاً ترجمه و کپی‌برداری از روی نسخه فمینیستی جوامع غربی است.

 

باید در نظر داشت که مسئله زنان در دنیا هر چه که باشد موضوع سخن در اینجا زن ایرانی است. زن ایرانی و مسئله آن، با زنان دیگر سرزمین‌ها تفاوت عمیقی دارد، گو اینکه دغدغه‌ها و اصول مشترکی نیز میان زنان وجود دارد. زن ایرانی و مسئله آن ریشه در فرهنگ، زبان، رسوم و عادات سرزمینی با تاریخ چند هزار ساله دارد و نزدیک به چهارده قرن است که دارایی‌های تمدنی زن ایرانی با یکی از فربه‌ترین ادیان جهان آمیزش یافته و در بروز خارجی آن با موجودی انسانی مواجه هستیم به نام «زن ایرانی مسلمان» که برای فهم و شناخت مسئله زنان، ارائه راهکار و برنامه ریزی در جهت حل و رفع آن باید به هر سه جزء این عنوان توجه کرد و غفلت یا تغافل از یکی از این سه جزء و یا فرو کاستن هر کدام به دیگری به حل مسئله زنان چندان کمکی نمی‌کند. جنبش دفاع از حقوق زنان در ایران باید چنان بومی شود که توجه به این سه جزء در تار و پود آن تنیده شده باشد.

 

با دقت در فعالیت‌ها و مطالبات جریان دفاع از حقوق زنان در ایران درمی‌یابیم که این جریان همان طور که خود صریحاً به آن اذعان دارد، آرمان شهر خود را در غرب بنا کرده است و ایده‌آل خود را در برقراری جهانی واحد با حکومت لیبرال دموکراسی می‌داند و تلاش در جهت احقاق حقوق زنان با تعریف مدرن آن، گامی است که این جنبش به نوبه خود در این مسیر برمی‌دارد. جنبش زنان ایران به اذعان سردمدران و بزرگانش، به دنبال بالا کشیدن جایگاه زنان و حقوق آنان نیست بلکه به دنبال تشکیل جامعه انسانی و برابر برای همه افراد و برخورداری از آزادی فردی برای تک تک آن‌ها می‌باشد که این نوع نگاه و تعریف از جامعه بشری برخواسته از فهم انسان مدرن از جامعه انسانی و جایگاه انسان در نظام هستی دارد.

 

خلاصه آنکه فمنیسم در غرب از شرایطی برآمده است که مطالباتی متناسب با شرایط خود دارد و ظهور فمنیسم در ایران و ترویج آن، به علت عدم تناسب با شریط فکری و فرهنگی جامعه به تضاد‌ها و تناقض‌ها می‌گراید و ارزش‌هایی بی‌ربط و تخیلی از فضای جامعه را مطرح می‌کند و این معضل همیشگی روشنفکران در ایران است که در فضایی تخیلی و به دور از حقایق جامعه زندگی می‌کنند چراکه آرمان شهر خود را در غربب بنا کرده‌اند.