نداشتن مهارت حل مسئله؛ دلایل خودکشی در عصر حاضر

فاطمه حسینی‌فر، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی اظهار کرد: در بیشتر خودکشی‌ها یک هیجان مشترک دیده می‌شود؛ هنگامی که فرد به نهایت درماندگی و ناامیدی می‌رسد با کشمش‌هایی مواجه می‌شود و فکر می‌کند پایان راه است و هیچ‌گونه راه حلی وجود ندارد و دست به خودکشی می‌زند.

وی افزود: البته ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد مانند یک سری افراد با روحیات خاص و اختلالات روانی که در برابر مشکلات به خودکشی می‌انجامد. جلب توجه کردن یکی از اهداف فرد چه در ناخوآگاه و چه در خودآگاه اوست که  فرد راه دیگری را نیافته، دچار درماندگی شده و اقدام به از بین بردن خود می‌کند.

این روانشناس خانواده با اشاره به اینکه درماندگی، ناتوانی و ناامیدی در حل یک مسئله بسیار دشوار زندگی از بیشترین دلایل اقدام به خودکشی است، بیان کرد: مهارت حل مسئله از کودکی در فرد ایجاد و به مرور با افزایش سن خود فرد می‌تواند آن را در خود تقویت کند و هنگامی که فرد نمی‌تواند این مهارت را در خود نهادینه کند، دچار مشکل شده و در حل مسائل ناتوان خواهد بود. هنگامی که فرد نتواند مسئله را حل کند اقدام به پاک کردن صورت مسئله می‌کند و خودکشی در واقع پاک کردن صورت مسئله است.

وی با بیان اینکه در این مواقع فرد از شرایط دشواری که در آن قرار دارد فرار می‌کند، گفت: یک نکته قابل توجه این است، فردی که دست به خودکشی می‌زند سعی می‌کند اطرافیانش را نیز از قصد و تصمیمش با نوشتن نامه یا گذاشتن سر نخی مطلع کند، البته این موضوع در تمام موارد صدق نمی‌کند، اما در بیشتر موارد مشهود است.

حسینی‎فر اظهار کرد: چه غم‎انگیز است که فرد در آخرین لحظات زندگی‌اش با افسردگی و گوشه‌گیری دنبال راهی برای بیان حرف‌هایی که شاید نتوانسته بزند یا دیگران متوجه آن نشده‌اند، برمی‌آید و آخرین تلاشش را برای اینکه دیگران را از قصدش مطلع کند، انجام می‌دهد.

 وی با بیان اینکه گاهی ما اجازه نمی‌دهیم اطرافیانمان در رابطه با مشکلات خود با ما صحبت کنند و این باعث بغض‌های فروخورده می‌شود، افزود: از جمله راهکارها برای جلوگیری از خودکشی، تقویت مهارت‌های حل مسئله از کودکی و آموختن اینکه در شرایط سخت به دنبال راه حل باشد، است تا دنبال جا زدن و فرار کردن نباشد. همچنین وجود دوستانی که با دادن روحیه یا عوض کردن حال فرد، او را از تنهایی در آورده و شخص را از در نظر گرفتن احتمالات خودکشی بازمی‌دارند، از مهم‌ترین راهکارهاست.

این کارشناس مسائل خانواده با اشاره به عواملی که خطر خودکشی را افزایش می‌دهد، گفت: مصرف داروهای بیش از حد و غیرمجاز، افسردگی شدید، تنهایی، مشکلات بسیار دشوار یا سابقه خودکشی در اطرافیان می‌تواند خطر اقدام به خودکشی را افزایش دهد.

وی با بیان اینکه ضرورت بهره‌گیری از مشاور در زمان مشکلات از مهم‌ترین مواردی است که باید نهادینه‌سازی شود، اظهار کرد: همانگونه که ما برای شبهه‌های بیماری و یا شبهه‌های دینی از متخصصان بهره می‌گیریم باید در مورد مشکلات زندگی خود نیز مشاوری تخصصی در کنار خود داشته باشیم و ترس از رفتن پیش مشاور را از خود دور کنیم.

حسینی‌فر با بیان اینکه هر کدام از ما می‌توانیم به سلامت روان خود و دیگران بیش از پیش توجه کنیم، یادآور شد: اگر نشانه‌هایی از افسردگی یا گوشه‌گیری در فرد دیدیم لازم است به جای سرکوفت زدن، به تعویض روحیه او کمک کرده و سعی بر شاداب کردن خود و دیگران کنیم.

وی بیان کرد: تنها کافی است کمی به دیگران هم فکر کرده و هر آنچه برای خود می‌پسندیم برای دیگران نیز بپسندیم؛ باور کنیم این‌گونه و با این رفتار که مورد توجه دین نیز است، بسیاری از مشکلات ایجاد نخواهد شد و یا رفع می‌شود.