طبق آیات قرآن تأثیرگذاری انذار جزو رسالت پیامبر(ص) نیست

به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعلی موسوی‌اردبیلی، استاد تفسیر حوز، امروز، 30 اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه فاطر به آیه 27 این سوره«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ» اشاره کرد و گفت: خداوند در آیات ابتدایی سوره فاطر به پیامبر تسلی می‌دهد که تو تنها بیم دهنده­‌ای و وظیفه‌ای به غیر از انذار خلق نداری و اگر تو را تکذیب می‌کنند اندوهگین نباش همانا پیامبران پیشین را تکذیب می‌کردند.

وی با بیان اینکه خداوند در آیات بعدی نیز برخی نعمات را برشمرد، افزود: در این آیه مجدداً به ذکر آیات بازگشته است و با استفهام تقریری مطلب را ادامه می‌دهد؛ آیاتی که در سور قبلی گفته شد وضوحش به اندازه این نشانه که در این آیه درصدد بیان است نیست و آن فروفرستادن آب از آسمان است و وضوح آن بی‌تردید است.

موسوی‌اردبیلی با بیان این که خطاب آیه، پیامبر(ص) است، گفت: این مسئله دو وجه دارد؛ یکی اینکه خطاب به مشرکان و کفار است اما چون آن ها انذار نمی‌شوند خطاب را به پیامبر می دهد و به آن‌ها بدمحلی می‌کند و ممکن است خطاب به نوع انسان باشد.

این استاد تفسیر اظهار کرد: خداوند برای اینکه تنبیه بدهد که این نعمت خود به خود نیست اسم ظاهر به کار می‌برد و از واژه الله استفاده می‌کند تا قدرت را بیان کند ولی وقتی در ادامه گوش مخاطب با مطلب آشنا شد از ضمیر متکلم استفاده می‌کند.

وی افزود: وجه دیگری که بیان شده آن است که انزال ماء از آسمان نشئت گرفته از قدرت خداست و اخراج ثمرات نشئت گرفته از رحمت خداست بنابراین اولی را غایب استعمال می‌کند.

موسوی‌اردبیلی با اشاره به نکره آمدن ماء گفت: علت آن است که برای بیان وحدت به کار رفته است زیرا همین آب واحد موجب ثمرات و الوان مختلف است. لذا ایجاد ثمرات مختلف از آب واحد هم نشانه قدرت و هم فاطریت خداوند است.

وی با بیان اینکه یکی از معانی جده، شاطئی النهر است ادامه داد: در ادامه به آبی اشاره شده که دل کوه را می‌شکافد و جاری می‌شود که از واژه «جدد» در مورد آن استفاده شده که در واقع مسیر جریان این آب یا شاطئی النهر استِ البته بنده این مسئله را از روی احتمال می‌گویم زیرا مفسری ندیده‌ام که این مطلب را نقل کرده باشد.

موسوی‌اردبیلی ادامه داد:  پس آیه دو مطلب را بیان کرده است اینکه مقداری از آب از آسمان و مقداری از کوه‌ها سرچشمه می‌گیرد ولی آبی که از کو‌ه به شما می‌رسد وقتی می‌بینید رنگ‌های گوناگون مانند سفید، سیاه و قرمز در آن است. این کنایه از آن است که آبی که از کوه سراریز شده دو کار می‌کند هم آب به دست شما می‌رساند و هم با شکافتن دل زمین، معادن را برای شما آشکار می‌کند.

وی با بیان اینکه آیه سیاق واحدی برخلاف آنچه برخی مفسران گفته‌اند دارد بیان کرد: صدر و ذیل آیه در مورد آب سخن می‌گوید که برای شما ثمرات و نتائجی دارد ولی طوری که مفسران گفته‌اند بگوئیم باید وسط جمله، نقطه بگذاریم و این با ظاهر سازگار نیست.

موسوی‌اردبیلی با اشاره به تعبیر مختلف الوانها اظهار کرد: با توجه به اینکه رنگ سیاه را در زمره این رنگ ها نیاورده و بعدا ذکر کرده مفسران گفته‌اند در همین سرخی و سفیدی هم رنگهایشان یکسان نیست زیرا سرخ و سفدی خودش دارای یک طیف رنگی است.

این استاد حوزه با بیان اینکه «غرابیب» برای تاکید سیاهی است و به همین جهت به کلاغ هم غراب می‌گویند ادامه داد: در میان مفسران بحث شده که چرا غرابیب قبل از سود آمده است که برخلاف سیاق ادبیات عربی است؛ برخی مانند زمخشری معتقد است که سود در این آیه دوبار آمده بوده که یکی حذف شده و برخی می گویند استعمال غرابیب در جایگاه فعلی در ادبیات عرب سابقه دارد.

وی با اشاره به آیه 28 این سوره«وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَلِكَ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ ﴿۲۸﴾» بیان کرد: و در اینجا در بیان مفسران استیناف است؛ در مورد کذلک نیز برخی گفته‌اند اشاره به ثمرات و جبال است ولی درست نیست؛ برخی گفته‌اند کذلک خبر برای مبتدای محذوف است و ربطی به ناس و دواب ندارد یعنی مطالب آیه قبل در مورد آب و کوه و ... را بیان و فرموده خلاصه امر این طور است و قصد داشته تا مقدمه برای انتهای آیه ایجاد کند؛ یعنی امر اینگونه است که علم پیدا کنید و بدانید که فقط علما از خداوند خشیت دارند که البته این تفسیر هم با ظاهر آیه سازگار نیست.

این استاد حوزه  در پایان گفت: برخی گفته‌اند که کذلک ربطی به صدر آیه ندارد بلکه مرتبط با بخش دوم یعنی «إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ» است یعنی اشاره به عبرت‌های آیات سابق دارد.

انتهای پیام