غیبت امام زمان(عج) به اسم و وصف است/ حضور رجال الغیب در سراسر عالم

به گزارش ایکنا، یکی از سؤالاتی که ممکن است ذهن برخی از جوانان را به خود مشغول کند این است که شیعه باور به وجود امامی دارد که در غیبت است؛ با این فرض خاصیت و کارکرد امام غائب برای انسان امروز اعم از باورمند به تشیع و غیر آن چیست؟ چرا باید به چیزی معتقد باشیم که امکان بهره‌مندی از ویژگی‌ها و صفاتی را که برای آن حضرت برشمرده می‌شود، نداریم؛ به تعبیری دیگر امامی که گره از مشکلات فردی، اجتماعی و اعتقادی و معنوی ما نمی‌گشاید وجود و نبودش چه تفاوتی دارد؟ در همین راستا با حجت‌الاسلام و المسلمین خلیلی، عضو هیئت علمی دانشکده اصول‌الدین و نویسنده آثار متعددی در مورد امام زمان(عج) به گفت‌وگو نشستیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین خلیلی، در گفت‌وگو با ایکنا، در این باره گفت: هدف نهائی آفرینش عالم، تربیت و ظهور انسان کامل است و انسان کامل غایت و غرض خلقت است و حتی اگر یک انسان کامل در آفرینش تحقق یابد هدف آفرینش محقق شده است. در ادبیات نوین از انسان کامل به انسان ایده‌آل، ارمانی و انسان برتر و نمونه یاد می‌شود، در عرفان نظری نیز اساس مباحث را در توحید و شناسائی انسان موحد می‌دانند که موحد حقیقی همان انسان کامل است.

وی با بیان اینکه انسان کامل تجلی اسماء و صفات الهی است، تصریح کرد: انسان کامل الگویی پنداری، مفهومی مجرد و موجودی خیالی نیست و در خارج عینیت و تحقق دارد و عرفا هدف خلقت را تحقق همین انسان کامل می‌دانند. هدف آفرینش خلقت نوع برتر یعنی انسان است و هدف از خلق انسان نیز خلقت انسان کامل است؛ بنابراین اگر انسان کامل محقق نشود خلقت آفرینش و نوع برتر آن کاری لغو، بیهوده و عبث خواهد که از ساحت قدس الهی به دور است؛ بنابراین کسانی که درباره انسان کامل و کارکرد آن در موضع انکار و تردید هستند، به صورت مبنایی در توحید و هدف آفرینش دچار اشکال‌اند.

عضو هیئت علمی دانشکده اصول الدین با اشاره به ویژگی‌های انسان کامل، تصریح کرد: انسان کامل به تعبیر عرفای اسلامی، آئینه اسم اعظم، آئینه حق‌نمای حقائق هستی، مجرای فیض و حلقه اتصال میان خدا و خلق است و به همین دلیل در روایت بیان شده که «بِنَا عُبِدَ اَللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اَللَّهُ»، همچنین در زیارت جامعه کبیره تعابیر جالب و عجیبی شاهد هستیم مانند اینکه «وَ بِكُمْ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ» که همه این موارد مؤیدی برای سخن عرفا است.

وی با اشاره به تعابیری مانند قطب آفرینش، حجت، عبدالله، امین‌الله، ولی‌الله و روح‌الله برای انسان کامل ادامه داد: امام علی(ع) در نهج‌البلاغه خودشان را آیت‌الله العظمی معرفی فرموده‌اند؛ به همین دلیل در نامه‌ها و سخنان امام(ع) در طول عمر با برکتشان شاهدیم که در جایی برای کسی از تعبیر «آیت‌الله العظمی» استفاده نکردند.

این استاد حوزه با اشاره به برخی تعابیر مانند «انا اللوح و القلم» و «انا العرش و انا الکرسی» در برخی ادعیه و زیارات بیان کرد: مصداق انسان کامل از منظر ارباب معرفت، حقیقت محمدیه است که در جانشینان ایشان متجلی می‌شود؛ از این رو پیامبر(ص) فرمودند که نور من اولین مخلوق عالم بود و قبل از اینکه گل عالم سرشته شود نور من و اهل بیتم(ع) خلق شدند.

عضو هیئت علمی دانشکده اصول الدین ادامه داد: در روایت نورالانوار بیان شده که خدا وجود نوری اهل بیت(ع) را قبل از آفرینش خلق کرده است لذا حقیقت محمدیه «ولایت مطلقه کلیه الهیه» است که ابتدا در کسوت نبی و سپس در پوشش امامت آشکار شده است و نزدیکترین فرد به حقیقت محمدیه، امام علی(ع) به عنوان جان و نفس پیامبر(ص) است که در آیه معروف به مباهله هم با صراحت بر آن تاکید شده است. در دعای ندبه هم می‌خوانیم «‌أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی إِلاَّ أَنَّهُ لاَ نَبِی بَعْدِی» از این رو انسان کامل و مصداق آن  در دوره حاضر یعنی حضرت حجت، فرمانده کل عالم امکان و نه تنها زمین و آسمان است.

امامت در دوره غیبت بدون کارکرد نیست

خلیلی با بیان اینکه با این تحلیل وجود و کارکرد امام زمان(عج) در دوره معاصر برای باورمندان به شیعه آسان است، ادامه داد: درست است که در دوره غیبت امام(عج)، ما از بخشی از برکات و الطاف وجودی آن حضرت محروم هستیم ولی این دلیل بر آن نیست که امام(ع) چون در پرده غیبت هستند بیکار نشسته تا ظهور محقق شود.

وی افزود: امام در حال انجام وظائف امامت هستند؛ ایشان شاگردان و کارگزارانی دارند که مشغول انجام فعالیت هستند که از آنان تعبیر به رجال الغیب می‌شود و در سراسر عالم مشکلات مومنان را حل می‌کنند و نقل مکان از جایی به جایی می‌کنند بدون اینکه شناخته شوند؛ این نوع امور هم آنقدر رخ داده است که به حد تواتر رسیده است.

غیبت امام، فیزیکی نیست

وی تاکید کرد: غیبت امام، حتی غیبت فیزیکی نیست بلکه غیبت به وصف و صفت و عنوان است؛ امام(عج)  در میان مردم حضور دارد و به رتق و فتق امور مؤمنان می‌پردازد به همین دلیل در روایات داریم که در دوره ظهور آن حضرت، بسیاری می‌گویند ما ایشان را قبلا دیده بودیم به همین دلیل در برخی روایات مثل وجود ایشان به حضرت یوسف تمثیل شده که برادرانش او را دیدند ولی نشناختند یعنی امام در میان مردم زنگی می‌کند و از مردم با خبر است و برخلاف برخی خرافات امام در جزیره خضراء نیست.

خلیلی تاکید کرد: امام عیش و زندگی طبیعی دارد و اگر کسی هم در مورد راز طولانی زندگی امام شک دارد پاسخ‌های زیادی برای آن وجود دارد از جمله اینکه افرادی مانند حضرت نوح بیش از هزار سال عمر داشته‌اند همچنین امام به واسطه علم گسترده از یکسو و قدرت الهی از سوی دیگر عمری طولانی دارند و علم روز هم این مسئله راز طول عمر را اثبات کرده که رعایت مسائلی است که به بدن آسیب نرساند.

خلیلی گفت: البته به لحاظ برهانی و فلسفی هم مرگ هر انسان یا موجود، دلیل لازم دارد ولی زنده بودن، علت نمی خواهد.

انتهای پیام