ابهام در فرآیند نظارت بر بخش کتاب‌های خارجی باغ کتاب تهران
گروه اندیشه ــ با وجود اینکه باغ موزه کتاب تهران با هدف تعالی فرهنگی و فکری جوانان این مرزوبوم تأسیس شده است، اما به دلیل عدم نظارت صحیح یا شاید تغییر در سیاست‌های کاری، بررسی‌های ایکنا حکایت از فروش آثاری با محتوای غیراخلاقی در بخش فروش کتاب‌های خارجی در این مکان دارد.
به گزارش ایکنا؛ باغ کتاب تهران مجموعه‌ای فرهنگی در مجاورت کتابخانه ملی ایران و باغ موزه دفاع مقدس است که بخش‌های گوناگونی دارد؛ فضای داخلی شامل چهار بخش اصلی با نام‌های بهارستان (کودک و نوجوان)، خیالستان (فناوری‌های دیجیتال)، نگارستان (سالن‌های سینما) و سروستان (عمومی و بزرگسال) است و در دو طبقه ساخته شده است. مدیریت بهره‌برداری و تأسیس این مجموعه بر عهده سید مجید حسینی، مدیرعامل مؤسسه نشر شهر وابسته به شهرداری تهران است. وجود یک سالن همایش اصلی ۴۵۰ نفره، چهار سالن همایش فرعی ۱۵۰نفره و پنج سالن سینمای جنبی، فضایی را برای برگزاری نشست‌ها و برنامه‌های فرهنگی و علمی و گفت‌وگوی متخصصان و اصناف مرتبط با کتاب فراهم کرده است. علاوه بر آن، کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی متنوعی در باغ کتاب در نظر گرفته شده‌اند که علاوه بر فضای تالارها، در فضا‌های داخلی دیگر باغ هم تشکیل می‌شوند.
در بخش فروشگاهی باغ کتاب تهران، قسمتی برای فروش آثار ناشران بین‌المللی در نظر گرفته شده است که توانسته تا حدودی توجه بازدیدکنندگان خارجی این مجموعه فرهنگی را جلب کند.
با این وجود، بررسی آثار خارجی که در این قسمت در معرض نمایش قرار گرفته‌اند حکایتگر وجود محتوای نامناسب و غیراخلاقی در برخی از آنهاست. به نظر می‌رسد فقدان حضور نهاد‌های نظارتی برای بررسی آثاری که در این بخش عرضه می‌شوند، زمینه‌ای را فراهم کرده است تا آثاری که محتوای آن‌ها هیچ‌گونه سنخیتی با شئونات فرهنگی جامعه ندارند، در یک مرکز فرهنگی وابسته به شهرداری تهران و بدون هیچ منع قانونی عرضه شوند.
مضامین و تصاویری غیراخلاقی و بعضاً منافی عفتی که در برخی از این آثار مشاهده می‌شود، علاوه بر ضدیت با شعائر دینی و فرهنگی جامعه، می‌تواند به عنوان عامل تهدیدی برای طیف وسیع کودکان و نوجوانانی به شمار رود که هر روزه برای بازدید از این مرکز به باغ کتاب تهران می‌آیند.
نمی‌توان از این نکته چشم‌پوشی کرد که باغ کتاب تهران با هزینه‌ای بالغ بر ۳۲۰ میلیارد تومان با اهداف گوناگونی از جمله ایجاد «دسترسی مخاطبان بین‌المللی به منابع اسلام، ایران و انقلاب اسلامی» شکل گرفته است، اما وضعیت کنونی این مرکز با اهداف متعالی که مسئولان وقت را مجاب کرد تا با صرف هزینه‌ای هنگفت از بیت‌المال به ساخت این بنای فرهنگی اقدام کنند، مغایر است. باغ کتاب در حال حاضر یک فروشگاه بزرگ کتاب و لوازم‌التحریر است و جنبه فروشگاهی آن بر سایر کارکرد‌های این مجموعه غالب است. وجود کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌های گران‌قیمت متعدد نیز این ادعا را تقویت می‌کند.
در ادامه تنها چند نمونه از تصاویر موجود در این آثار که قابلیت انتشار در یک رسانه عمومی را دارند از نظر می‌گذرد؛ متأسفانه برخی از این آثار حاوی تصاویر منافی عفت است و قابلیت انتشار ندارند.
تبیک ادامه داد: گرچه برخی از این کتاب‌ها در کتاب‌فروشی‌ها وجود دارد، اما ما به این امر اکتفا نمی‌کنیم و مجوز ارشاد هم از نظر ما کافی نیست. ما خودمان طی یک فرآیند جداگانه بر این آثار نظارت می‌کنیم. حتی مواردی داشته‌ایم که کتابی از وزارت ارشاد مجوز داشته، ولی ما از توزیع آن امتناع کرده‌ایم. وقتی ما روی کتاب‌هایی که مجوز وزارت ارشاد دارد اینقدر دقت داریم، لزوما نظارتمان در خصوص کتاب‌های خارجی بیشتر است.
وی در ادامه یادآور شد: تا آخر ماه جاری، تمام کتاب‌های موجود در بخش کتاب‌های لاتین بررسی خواهد شد. حتی کتاب‌های آموزشی که توسط ناشران داخلی منتشر شده‌اند نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. از این بعد هم قرار است در مرحله ثبت سفارش و تهیه کتاب، این ملاحظات مدنظر قرار بگیرد.
وی در خصوص فرآیند بررسی و نظارت بر این آثار توضیح داد: بنده به مدت ۵ سال کارشناس کتاب وزارت ارشاد بوده‌ام. ما یک ضابطه نشر داریم که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است. این یکی از ملاک‌های ماست. مضاف بر آن دیدگاه‌های مجمع ناشران انقلاب هم برای ما مهم است. البته ما سعی داشتیم بحث ممیزی نشر را به انجام برسانیم، ولی به خاطر مشکلات اقتصادی این موضوع محقق نشد. متاسفانه سال گذشته، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بودجه باغ کتاب را نداده است و ما به دلایل مشکلات مالی نتوانسته‌ایم بحث ممیزی نشر را به سرانجام برسانیم.
انتهای پیام
