لازمه رشد محصولات فرهنگی، تربیت فرهنگی مردم و مسئولان است

حسن بیادی، عضو شورای سیاستگذاری سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور در گفت‌وگو با ایکنا؛ معضلات فرهنگی موجود در کشور را ناشی از عملیاتی نکردن سیاست‌های فرهنگی تصویب شده و بی‌توجهی به تحقق آنان دانست و گفت: به طور مثال می‌توان به مسائل فرهنگی سند چشم انداز 20 ساله اشاره کرد که توجهی به آن نشد و صرفا همه چیز منوط به شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود و اين درحاليست كه خود اعضای شوراى انقلاب فرهنگی که در مناصب فرهنگی مدیریت دارند بر مصوبات آن شورا وقعی قائل نبوده و برای تحقق اهداف شورا حساسیتی ندارند.

وی با طرح این پرسش که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای پاسخ دهی به مسائل فرهنگی بر اساس چه شاخصه‌ها و معیارهایی قضاوت می‌کند،‌ گفت:‌ تحقق سیاست‌های فرهنگی در کشور ما گرفتار یک مدیریت جزیره‌ای است و دیگر سازمان‌ها و شوراهای کشور از جمله مسائل سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشور هم مستثنی از این پدیده شوم مدیریت جزیره‌ای نیستند.

بیادی از دیگر معضلات فرهنگی موجود در کشور را محدود شدن به عرصه آموزش دانست و عنوان کرد: در این میان بحث تربیت مغفول مانده و اذهان و رفتار جامعه درگیر فعالیت‌های آموزشی بدون توجه به عرصه پرورش و تربیت شده است، در صورتی‌که یکی از ابعاد مهم برون رفت از معضلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، پیشرفت منطقی مسائل فرهنگی در زمینه پرورش و تربیت محسوب می‌شود اما متاسفانه این امر مهم از اهمیت لازم در افکار عمومی برخوردار نیست.

وی یکی از ابعاد فرهنگ را مرتبط با تربیت نیروی انسانی عنوان کرد و گفت: شاخصه‌های تربیت کاملا منفک از آموزش است اما آنچه در آموزش و پرورش و در مدارس رخ می‌دهد بیشتر به جنبه آموزشی محدود شده است. وزارت علوم و حوزه‌های علمیه نیز در زمینه پرورش به همین نحو عمل می‌کنند یعنی بیش از ۹۰ درصد توجه‌ ایشان به آموزش بوده و مستثنی از این جریان و معضل اجتماعی نیستند.

بیادی با تأکید بر اینکه ما در بخش‌های سیاسی و اقتصادی نیز با مشکل فرهنگی روبرو هستیم، گفت: بازار محصولات فرهنگی زمانی داغ می‌شود که درخواست کننده‌ای برای آن وجود داشته باشد و مردم در این زمینه احساس نیاز کنند، اما عموم مردم تحت تربیت فرهنگی قرار نگرفته‌اند که نیازی به این محصول فرهنگی پیدا کنند.

تربیت فرهنگی حائز اهمیت‌تر از تولید مصولات فرهنگی

وی در شرایط کنونی تربیت فرهنگی را حائز اهمیت‌تر از تولید مصولات فرهنگی خواند و گفت: تربیت نیروی انسانی پیش زمینه و مقدمه خاص و پارامترهای خود را دارد چرا که تا زمانی که تربیت فرهنگی صورت نگیرد نه مسئولان عزمی برای تولید محصولات دینی و فرهنگی دارند و نه مردم در این زمینه احساس نیاز می‌کنند.

وی با انتقاد از اینکه در فرایند الگودهی نیز همواره به معرفی الگوهای علمی از نوع صرفاً آموزش پرداخته‌ایم و کمتر توجهی به الگوهای تربیتی داشته‌ایم، ‌عنوان کرد: برای شکل گیری تربیت فرهنگی نیاز به تکرار و الگوهای رفتاری و مربی تربیتی داریم تا با شکل گیری سبک زندگی فرهنگی مردم را بدان توجه داده و در این زمینه تمرین و ممارست داشته باشیم. به قول معروف «الدَّرسُ حَرفٌ واالتّمرينُ الْفّ» یعنی درس یکبار ولی تمرین آن یک درس هزار بار برای مثال یک تکواندوکار بایک مشت زدن و یک حرکت پا تکواندوکار نمی‌شود، این مقوله نیاز به هزاران تکرار در نزد مربی و در خلوت خود دارد تا بتواند تبدیل به یک ورزشکار قهرمان شود. خروجی این روند، شهروندانی می‌شوند که دغدغه و نیاز به محصولات فرهنگی داشته و دارای یک سبک پیشرفته و منطقی کاملا انسانی در زندگی شخصی و اجتماعی خود خواهند بود.

بیادی از دیگر معضلات در عرصه فرهنگ را جذاب نبودن آثار و محصولات فرهنگی تولید شده دانست و عنوان کرد: به طور مثال برای بهره‌مند شدن از قرآن کریم صرفا نباید به حفظ و قرائت آن محدود شد. اگرچه این امر به خودی خود کاری ارزشمند است اما می‌تواند در قالب‌های جدید و مبتکرانه به زبانی شیوا و عالمانه به بیان راهکارهایی برای داشتن سبک زندگی عزت‌مندانه بپردازد و دستورات نورانی قرآن عظیم را از طریق تربیت و پرورش تبدیل به رفتارقرآنی کند زیرا بالاترین شیوه تأثیرگذاری در تغییر رفتاری انسان‌ها را پیامبر اعظم و بزرگوار اسلام(ص) و دیگر انبیای الهی در یک دستور خلاصه کرده و فرموده‌اند: «کونوُا دعاةالنّاس بغير السنتكم» منظور این است که مردم را بغیر از روش گفتاری دعوت به انسان بودن کنید. رفتار مسئولین، بزرگان، اساتید و معلمان باید الگو و سبک زندگی مردم شود؛ بقول یکی از بزرگان علم ‌و‌عمل «ظاهر یک ملت انعکاس باطن مسئولین و بزرگان یک جامعه است».

بیادی در پایان با بیان حدیثی از امام صادق(ع) در اهمیت تربیت و داشتن الگوی مناسب برای مسئولین گفت: حضرت امام جعفرصادق(ع) فرمودند: «کونوا لنا زیناً و لا تکونوا علینا شیناً؛ زینت ما اهل بیت عصمت و طهارت باشید و باعث خفت خواری و سرافکندگی ما نباشید و در جامعه طوری رفتار کنید که مردم چنین بگویند که رحم‌اللهُ جعفربنَ ‌محمّد کیفَ اَدّبَ اصحابَه؛ خداوند رحمت کند جعفربن‌محمد را که چگونه شیعیان و پیروان خود را تربیت کرده ‌است.»

انتهای پیام