دست هنرمندان دینی را باید بوسید/ مطلاکردن قرآن در سیره معصومان نیست
مفسر و مترجم قرآن در واکنش به اثر هنری «قرآن کشتی مطلا» گفت: آثار هنری باید مقدمه فهم قرآن باشد. نوآوری آثار قرآنی به معنای تفسیر هنری قرآن است. علمای دین باید هنرمندان دینی را جهت‌دهی کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) تسنیم نوشت: ابوالفضل بهرام‌پور، مترجم و مفسر قرآن با اشاره به اینکه از آغازین دوران نزول قرآن خداوند ما را دعوت به تدبر و تعقل در آیات قرآن کرد، افزود: حجم آیاتی که ما را دعوت به تعقل و تفکر می‌کند، بزرگ و تکراری است و این‌ها همگی مقدمه‌ای برای عمل به قرآن است.
وی ادامه داد: اکنون می‌بینیم غالباً قرآن و مفاهیم و راهبردها و راهکارهای آن جایگاهی ندارد و به تواشیح و همخوانی آن دلخوش می‌کنند و مردم را از محتوای قرآن آگاه نمی‌کنند و این امر بر دوش علمای اسلام سنگینی می‌کند.
اهل عترت(ع) ما را دعوت به فهم قرآن کردند
بهرام‌پور با بیان اینکه برخی کارهای هنری درباره قرآن برخاسته از نگاه قشری و سطحی است که آورده معرفتی ندارد و حتی مقدمات فهم هم نیست، گفت: ابتدا باید دست هنرمندان دینی را بوسید و از نیت خیر ایشان قدردانی کرد. من چون برخی برخوردهای نامناسب در قرآن را می‌بینم که قرار است تبدیل به فرهنگ شود، مجبورم نقدهایی از روی دلسوزی وارد کنم؛ باید به عزیزان هنرمند عرض کنم اگر «مطلا» کردن قرآن یک ارزش است، چرا در سیره عملی و کلامی پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) یافت نمی‌شود؟ هیچ زمانی به ما دستور ندادند اینچنین رفتاری داشته باشیم. بلکه در برخی احادیث از قشرگرایی نهی شده است؛ آنجا که پیامبر(ص) در حدیثی فرمودند در آخرالزمان «از قرآن به جز نقشی باقی نمی‌ماند». یا امام صادق(ع) در روایتی فرمودند در آن زمان مساجد را طلاکاری می‌کنند. به نظرم یکی از مصادیق بارز این حدیث همین دوران است.
وی افزود: در عصری که قرآن به عنوان یک کتاب هدایتگر و راهبردی غالباً مورد استفاده مسئولان فرهنگی و سیاسی کشور نیست و عده‌ای هم ترجمه و مفاهیم این فرمان آسمانی را نمی‌دانند و آن را با جواهرآلات مزین کنیم، رفتار مناسبی نیست و باید در قیامت همه ما باید پاسخگوی پیامبر گرامی اسلام(ص) باشیم. خداوند می‌فرماید: وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً؛ و پیامبر [خدا] گفت: «پروردگارا، قوم من این قرآن را رها کردند.»
علمای دین باید هنرمندان را جهت‌دهی کنند
این مترجم قرآن با بیان اینکه بنده از این هنرمند عزیز گلایه ندارم بلکه گلایۀ بنده از علمایی است که باید هنرمندان گرامی را جهت‌دهی کنند، اما این کار را انجام نمیدهند، افزود: برخی از علمای بزرگوار ما نه تنها عرصه هنر و هنرمند را رها کردند بلکه باعث ترویج یک امر غلط در فرهنگ تشیع می‌شوند. این بدترین وجه برخورد با هنر دینی و هنر قرآنی است که منتظر بمانیم اثری دینی خلق شود و بعد صرفاً برای مراسم رونمایی حضور داشته باشیم. این ضعف حوزه است که باید سریع‌تر اصلاح کند و هنرمندان انقلابی و دینی ما را که مطمئن هستم نزد خداوند متعال بسیار جایگاه دارند، از جهت محتوا غنی کند. علمای بزرگوار ما باید در منابر و خطبه‌های نماز جمعه فهم القاء کنند. از سوی دیگر آیا نباید هنرمندان گرامی نباید قبل از شروع کار با علمای دانای اسلام مشورت کنند و بعد شروع به کار کنند تا ظلم به قرآن صورت نگیرد؟!
آثار هنری باید مقدمه فهم قرآن باشد
وی با انتقاد از برداشت از کلام رهبر معظم انقلاب که در آثار قرآنی باید نوآوری داشت، گفت: به نظر بنده درباره کلام رهبر معظم انقلاب باید دقت بیشتری کرد تا دچار فهم غلط نشد. باید از خودمان بپرسیم این کار چه سودی در راستای فهم قرآن خواهد داشت؟ چه جذبه‌ای برای مردم مؤمن ما خواهد داشت؟
نوآوری قرآنی به معنای تفسیر هنری قرآن است
این مفسر قرآن افزود: به نظر بنده منظور سخن رهبر انقلاب بیشتر ناظر بر مقدمات فهم است. به عنوان نمونه بیاییم قرآن را مطابق با فهم یک دانش‌آموز آن هم با ابزارهای هنری و دیجیتالی تفسیر کنیم. یعنی با تصویر و سایر آثار هنری فهم القاء کنیم. در حال حاضر چه مقدار از این تولیدات داشتیم؟ در عصری که دشمن با نرم‌افزارهای موبایلی و بازی‌های رایانه‌ای نوجوانان و جوانان ما را مورد هجمه قرار داده‌اند، باید در عرصه معارف نوآوری داشته باشیم تا این قشر آسیب‌پذیر اما در عین حال مستعد به معارف دینی را حمایت کنیم. اکنون آمارهای بسیار نامناسبی درباره ارتباط نوجوانان با فضای مجازی وجود دارد. چرا هیچ کس احساس مسئولیت نمی‌کند؟ این راهکاری که ارائه دادیم. اگر ما به روشی برسیم که هر دانشجو بتواند در پایان هر دوره از تحصیلات دانشگاهی با مفاهیم یک جزء از قرآن آشنا شود، شاید این هم بتواند یک نوآوری باشد که برای آن هم طرح نتیجه‌بخش دارم.
شبکه قرآن سیما چرا به سمت معارف قرآن نمی‌رود؟!
بهرام‌پور با ابراز تأسف از نگاه سطحی و قشری به قرآن گفت: متأسفانه اکنون رفتارها در قبال قرآن قشری شده است و اکثراً به ظواهر می‌پردازند. چرا نباید رسانه‌ها بیشتر به معارف قرآنی بپردازند؟ چرا مدام به تلاوت و قرائت و ترتیل و ... می‌پردازند و به سمت تفسیر و فهم قرآن حرکت نمی‌کنند؟ بسیار اندک و جزئی به آن پرداخته می‌شود. چرا عده‌ای نوجوان را دور خود جمع می‌کنند، بیشتر سعی نمی‌کنیم آن‌ها را با باطن قرآن و تفسیر آن مأنوس؟ و حالا خیلی‌ها قرآن را برای مسابقات می‌خواند نه برای رشد و ارتقای معنوی و معرفتی. باید گفت شما «لا إله» را می‌گویید «إلا الله» را نمی‌‌گویید. بیشتر تأکید رهبر معظم انقلاب روی مفاهیم قرآن، عمل به قرآن و بعد حفظ قرآن است. چرا روی این موضوع سرمایه‌گذاری کلان نمی‌کنیم؟
این مفسر قرآن با اشاره به ارائه طرح تفسیری به مسئولان سیما گفت: بنده قبلاً به مسئولان سیما پیشنهاد دادم در بحث قرآن مناظراتی بین علما و مفسران صورت بگیرد. یک سؤال مطرح شود و ابعاد آن آیه مورد بررسی و مناظره قرار گیرد. یعنی برداشت یکدیگر را نقد کنند. این مسأله باعث جذب مخاطب هم می‌شود و مجبور می‌شود خودش آیات را بررسی کند. این پیشنهاد هرچند مورد قبول واقع شد، اما عملی نکردند.
به گزارش تسنیم، «قرآن کشتی مطلا» یک اثر هنری بر روی کشتی است که توسط علی اصغر موسویان از هنرمندان و خادمان آستان مقدس قرآن کریم از ابتدا تا انتهای آن با سوزن فولادی و در ابعاد طول سه و عرض و ارتفاع یک متر حک شده است.
این هنرمند قرآنی درباره انگیزه این کار گفته بود «بنا به توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر داشتن نوآوری در آثار قرآنی توانستم بیست و سومین اثر هنری قرآنی که قرآن کشتی مطلا است را خلق کنم.»
مراسم رونمایی از اثر هنری «قرآن کشتی مطلا» ظهر چهارشنبه با حضور تولیت آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س) در موزه حرم مطهر برگزار شد.
